یکی از شاخه های نوین آموزش، آموزش آنلاین می باشد.آموزش آنلاین، یادگیری برنامه ریزی شده ای است که در آن یادگیری و آموزش در محیط های جدا از هم صورت می گیرد و به تکنولوژی های ارتباطی نیازمند است. یادگیری آنلاین فقط بر روی نیاز های یادگیرنده برای رابطه با مدرس تمرکز می کند، درحالی که آموزش آنلاین باید شامل دو طرف ارتباط، یعنی مدرس و یادگیرنده باشد. در آموزش آنلاین از جدیدترین و به روزترین ابزارهای ارتباطی مانند: وب سایت و انواع نرم افزار ها و … استفاده می شود تا محتوای آموزشی را در اختیار کاربران و کارآموزان خود قرار دهد. و به دو صورت انجام می شود: ۱.همزمان: همه‌گیری کرونا باعث شد که استفاده از این روش آموزشی افزایش پیدا کند. در این روش، مدرس و شرکت‌کنندگان به صورت همزمان در یک محیط آموزشی آنلاین (مثل یک کلاس مجازی) حضور پیدا ‌می‌کنند. مثال‌هایی از این روش آموزشی: - کلاس‌های آنلاین با حضور مدرس و دانش‌آموزان - کنفرانس‌ها و وبینارهای مجازی - گروه‌های یادگیری آنلاین که با مشارکت دانشجویان یا دانش‌آموزان که به مرور و یادگیری گروهی می‌پردازند. مزیت‌های آموزش همزمان: - امکان تعامل میان شرکت‌کنندگان و مدرس وجود دارد. - امکان ارایه بازخورد زنده توسط مدرس و دیگران وجود دارد. - یادگیری در زمان‌های مشخص صورت می‌گیرد و افراد مجبورند در ساعات مقرر در کلاس حضور پیدا کنند. ۲.غیر همزمان: این روش آموزشی تقریبا در نقطه مخالف همزمان قرار می‌گیرد. در این روش، مدرس محتوای آموزشی‌اش را از قبل تهیه می‌کند و به صورت آماده (به شکل فیلم، نوشته، تصویر و…) در دسترس شرکت‌کنندگان قرار می‌دهد. شرکت‌کنندگان می‌توانند در هر ساعت از شبانه‌روز به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشند و با توجه به زمان آزاد خود با سرعت مدنظر خودشان در برنامه آموزشی شرکت‌ کنند. البته دوره‌های غیرهمزمان نیز گاهی اوقات دارای محدودیت‌های زمانی هستند و مثلا شرکت‌کنندگان در یک بازه زمانی مشخص (مثلا یکماهه) باید محتوای آموزشی را مشاهده کنند. مزیت‌های آموزش غیرهمزمان: - شرکت‌کنندگان می‌توانند با سرعت و در زمان‌های مدنظر خودشان محتوای آموزشی را ببینند. - کیفیت محتوای آموزشی معمولا نسبت به دوره‌های همزمان بالاتر است چون مدرس وقت و دقت بیشتری صرف تهیه آنها می‌کند. - برگزاری این نوع دوره آموزشی راحت‌تر است و به پشتیبانی و هماهنگی کمتری نیاز دارد. - از آنجایی که شرکت‌کنندگان در انتخاب ساعات آموزش آزاد هستند، معمولا استقبال از این روش بیشتر است. البته تهیه محتوای دوره‌های غیرهمزمان نسبت به همزمان دشوارتر است و نیاز به برنامه‌ریزی و زمان بیشتری دارد. اما اغلب به زحمتش می‌ارزد چرا که محتوای تهیه شده معمولا تا مدت‌ها قابل استفاده است. امروزه، اینترنت یک منبع مهم و با ارزش در آموزش محسوب می شود که با استفاده از کامپیوتر برای تمامی عموم در هر زمان و مکان قابل دسترسی است. در آینده ای نه چندان دور اکثر مشاغل با اینترنت رو به رو می شوند و این نیاز روز به روز افزایش می یابد تا از سیستم آموزش مجازی LMS استفاده کنند. آموزش الکترونیک نوعی سبک نوین در آموزش از راه دور محسوب می شود. در واقع در آموزش الکترونیکی ارتباط مدرس و یادگیرنده به تکنولوژی اینترنت محدود می شود. در آموزش آنلاین، ارتباط مدرس و یاد گیرنده می تواند از طریق ویدئو کنفرانس و یا اینترنت و شبکه های اجتماعی باشد. در این نوع آموزش تمامی محتوای های آموزشی از جمله انیمیشن، صدا، تصویر، ویدئو، سی دی رام، دی وی دی رام، اینترنت و …. به وسیله فناوری های مختلف مانند انواع نرم افزار ها، شبکه های داخلی و بین المللی در اختیار کارآموزان قرار می گیرد. مزایا آموزش آنلاین ۱.سرعت خوب و کارایی بالا اگر بخواهید در موسسه آموزشی ثبت نام کنید،اگر شما شاغل باشید، مطمئنا با مشکلاتی رو به رو خواهید بود. به طور مثال شما باید حداقل یک هفته از زمان خود را خالی کرده و برای ثبت نام اقدام کنید. همچنین برای شرکت در کلاس آموزشی نیز به وقت خالی احتیاج دارید و این، شرایط شما را سخت خواهد کرد. در حضور فیزیکی در کلاس اگر نکته ای را فراموش کرده باشید باید تا شروع کلاس بعدی صبر کنید یا فقط ساعات خاصی را برای یادگیری وقت بگذارید، اما در آموزش آنلاین نیازی به حضور فیزیکی شما نیست و نیازی نیست در یک ساعت مشخص در حال یادگیری باشید. شما می توانید به تمام منابع در طول شبانه روز دسترسی داشته باشید، در صورت خستگی قدم بزنید یا نوشیدنی میل کنید و بعد به یادگیری ادامه دهید. اگر شما در کلاسی شرکت کنید مدرس مجبور است با در نظر گرفتن سطح یادگیری افراد تدریس کند و زمان زیادی از دست میرود؛ اما آموزش آنلاین برای انواع عموم بسیار مناسب است. فردی که قدرت یادگیری بالایی دارد بنابراین درس را زودتر میتواند به اتمام برساند یا اگر فردی قدرت یادگیری ضعیفی دارد درس را دیرتر تمام میکند. ۲.انعطاف پذیری مناسب: آموزش از راه دور بسیار انعطاف پذیر است، چون در هر زمان و در هر مکان تمامی افراد می توانند به کلاس های آموزشی دسترسی داشته باشند. ارتباط استاد و دانشجو:ارتباط استاد و دانشجو دانشجو و استاد از طریق شبکه می توانند با یکدیگر ارتباط داشته باشند و باعث می شود تا استاد در هر مکان و در هر زمانی درسی را ارائه دهد و دانشجو نیز در هر زمان و مکان، درس را انتخاب نماید. ۳.افزایش دسترسی به دانش: برخی از افراد درس را برای یادگیری انتخاب می کنند و هدفشان صرفا اخذ مدرک نیست و ممکن است در جایی آن آموزش کمتر تدریس می شود و فرد نمی تواند برای یادگیری از محلی به محل دیگر یا حتی از کشوری به کشور دیگر سفر کند؛ آموزش اینترنتی این عمل را آسانتر می کند و به دانشجویان سرتاسر جهان این امکان را میدهد تا در دوره های آموزشی که توسط بهترین مراکز آموزشی ارائه می شود، شرکت کنند. همچنین باعث می شود تا اکثر دانشجویان با دانشجویان خارجی نیز ارتباط برقرار کنند و تجربه های فرهنگی زیادی به دست آورند. ۴.قدرت حرکت بیشتر دانشجویان: قدرت حرکت بیشتر دانشجویان آموزش مجازی این امکان را فراهم می کند تا مشتاقان یادگیری بتوانند در هر حالتی با وجود اینترنت به یادگیری بپردازند. این امر باعث می شود تا یادگیری بسیار ساده تر شود؛ خصوصا برای افرادی که کار و تحصیل را ترکیب کرده اند. افراد می توانند سر فصل های خود را در اتوبوس، پارک و ….فراگیرند. ۵.بدون حد و مرزبودن آموزش آنلاین: علاوه بر محدودیت های مکان، زمان نیز از مسائل اصلی است که یادگیرندگان و معلمان با آن روبرو می شوند. در مورد یادگیری چهره به چهره و حضوری مکان لازم برای حضور گروهی از دانش آموزان، محدود است. زمان هم، شرکت کننده ها را محدود به کسانی می کند که می توانند در یک زمان خاص شرکت کنند. در صورتی که استفاده از یادگیری الکترونیکی این مشکل را برطرف کرده است تا هر کس که به دوره ای علاقه مند باشد در آن شرکت کند بدون نیاز به سازماندهی زمانی و مکانی. ۶.مقرون‌ به‌صرفه بودن آموزش آنلاین: مقرون به صرفه بودن با این که ممکن است برای گرفتن نسخه های به روز شده کتاب های دانشگاه و یا مدرسه هزینه زیادی صرف کنید اما در آموزش آنلاین این مورد وجود ندارد.همچنین هزینه آموزش های الکترونیک برای دانش آموزان ب مراتب کمتر از آموزش حضوری می‌باشد. معایب آموزش آنلاین: ۱.نداشتن تعامل بین دانشجو و استاد: بزرگترین ایرادی که برای آموزش آنلاین مطرح شده تعامل نداشتن حضوری دانشجو و استاد می باشد. البته در برخی از دانشگاه ها این موضوع را تا حدودی حل شده است. ۲.پایین بودن سرعت شبکه: سرعت شبکه امکان دارد گاهی اوقات کم باشد؛ اما این مشکل با خرید سرورهای بزرگ برای شهرستان ها، خطوط پر سرعت و استفاده از کافی نت های پر سرعت قابل حل است. ۳.منزوی شدن افراد: اگر چه یادگیری الکترونیکی به راحتی توانسته امکان دسترسی از راه دور به یک کلاس درس را در هر زمانی برای دانش آموز فراهم کند، اما ممکن است آن را دچار نوعی انزوا کند. به این دلیل که یادگیری آنلاین یک فعالیت انفرادی است که ممکن است یادگیرنده احساس کند که کاملا به تنهایی عمل می کند. با پیشرفت تکنولوژی و روش های آموزش آنلاین، دانش آموزان اکنون می توانند با استفاده از ابزارهایی مانند کنفرانس های ویدئویی، رسانه های اجتماعی و انجمن های گفتگو با استادان و دیگر دانش آموزان در فعالیت های مختلف مشارکت کنند و تعامل داشته باشند اما هیچ چیز نمی‌تواند جای ارتباطات رو در رو و چهره به چهره را بگیرد. ۴.آسیب های مربوط به سلامت: یادگیری الکترونیکی نیاز به استفاده از رایانه و دستگاه های دیگر دارد؛ این به این معنی است که روی چشم ها، شکل گیری حالت های بد نشستن و دیگر مشکلات فیزیکی ممکن است بر یادگیرنده تاثیر بگذارد. ۵.میزان دسترسی: تفاوت در میزان دسترسی افراد به کلاس یکی دیگر از مشکلات آموزش آنلاین است. افرادی که از اینترنت پر سرعت برخوردار نیستند و یا سخت افزارهای مناسبی ندارند، ممکن است با مشکل مواجه شوند. ۶.آشنایی با فناوری اطلاعات: یکی از بزرگترین چالش‌هایی که در رابطه با شرکت در کلاس‌های آنلاین وجود دارد این است که عده ای ‌از دانش آموزان به دلیل آشنایی کمی‌ که با فناوری اطلاعات دارند در این کلاس‌ها شرکت نمیکنند و فکر میکنند استفاده از این کلاس‌ها تنها برای افرادی مناسب است که با فناوری آشنا هستند.

آموزش های مجازی،حضوری آنلاین الکترونیکی همزمان،غیر همزمان هرکدام مزایا و معایبی دارند و باید با توجه به نیاز هر موضوع و زمان مربوطه انتخاب شود باید توجه داشت که هیچکدام نمیتواند صددرصد جای دیگری را بگیرد و آموزش تعادلی با بازدهی بالا به هر دو روش نیازمند است.

عصر جدید یادگیری و آموزش آنلاین